Jochem Schuurman kreeg een half jaar na zijn
cum laude afstuderen in 2013 het Zilveren Viooltje,
een muziekprijs voor jong talent afkomstig
uit Noord-Nederland, uitgereikt. Sindsdien
verliep zijn muzikale carrière in sneltreinvaart,
Hij volgde extra studies en masterclasses bij internationaal
vermaarde organisten. Dat leverde hem diverse prijzen
en fi naleplaatsen bij internationale orgelconcoursen op, zoals een
tweede prijs bij het internationale César Franck-concours in Haarlem,
en een tweede prijs bij het internationale Buxtehude-concours
in Lübeck. Schuurman wordt geprezen om zijn veelzijdigheid en
overtuigende orgelspel.
Omdat we weer mogen herademen van een periode waarin onze
leefruimte beperkt was, hebben Berry van Berkum en Steven
Kamperman een speciaal concert samengesteld waarin ze juist de
ruimte tot klinken brengen. De Stevenskerk met een nagalm
van 9 seconden, leent zich daar in het bijzonder toe.
Klanken van orgel en klarinet gaan op reis door ruimte
en tijd en voeren de luisteraars mee naar onbekende
werelden en brengen hen in een toestand van
rust en beschouwing. De luisteraar kan zich
daarbij vrij bewegen door de kerk om de
ruimtelijke eff ecten van de muziek nog
beter te ervaren.
U hoort onder meer muziek van Philip
Glass, Steven Kamperman, Arvo Pärt en Jan
Welmers.
In het eerste Bachconcert van dit seizoen, programmeert Wim
Roelfsema de grote monumentale werken. U hoort het Preludium
en Fuga h-moll (BWV 544), koraalbewerkingen van Vater unser im
Himmelreich (BWV 682) en Allen Gott in der Höh’ sei Ehr
(BWV 676), het Concerto a-moll (BWV 593) en als fi nale
Toccata, Adagio en Fuga C-dur (BWV 564).
Roelfsema heeft een aantal orgelbewerkingen gemaakt
van cantates van Bach, waardoor hij een goed inzicht
heeft in de compositiestijl van de grootmeester en deze
in al zijn facetten kan laten horen.
Ter ere van het 150ste geboortejaar van
Louis Vierne, is de Symphonie nr. 3 het
slotstuk van het concert van Ben van
Oosten. In combinatie met composities
van Franck en Widor, is het concert van
deze vooraanstaande internationale
concertorganist vooral een hommage
aan het Frans symfonische orgelrepertoire.
En dat past hem: Van Oosten
heeft zich vergaand gespecialiseerd in
dit repertoire. Zijn cd-opnames van de
complete werken van deze drie Franse
meesters zijn met vele internationale prijzen onderscheiden. Voor
al zijn inspanningen voor de Franse orgelmuziek kreeg Van Oosten
tot driemaal toe de Arts-Sciences-Lettres-onderscheiding van de
Société Académique in Parijs.
Een jubileum is een goede reden om werk van componisten
weer opnieuw onder de aandacht te brengen.
Peter van Dijk selecteerde maar liefst tien jubilerende
componisten. De oudste, Antonio Valente, is 500 jaar
geleden geboren; de twee jongsten, Charles Tournemire
en Louis Vierne, zijn 150 jaar geleden geboren.
De oudste vijf van de jubilerende componisten schreven
muziek die prachtig klinkt op het koororgel, dat in
middentoonstemming staat. De composities van de
anderen zijn meer geschikt voor het Königorgel.
U hoort twee totaal verschillende instrumenten.
Peter van Dijk toont zich op beide instrumenten een
virtuoos musicus.
Daniel Roth, een van de meest
bekende Franse orgelvirtuozen en
organist van het Cavaillé-Coll orgel
in de Parijse Saint-Sulpice, vereert
dit jaar het Nijmeegse concertpubliek
weer met een orgelconcert.
Met composities van Nivers, Couperin,
Boely, Saint-Saëns en Widor kan
de luisteraar zich voor even wanen
in de beroemde Parijse kerk, waar
ooit Widor achter het orgel zat. Deze
Franse muziek komt immers heel
goed tot zijn recht op het krachtige Nijmeegse Königorgel. Roth zal
in zijn concert ook een compositie van eigen hand en zijn briljante
improvisatiekunst laten horen.
NB: Dit concert kan alleen doorgang vinden als Roth naar Nederland
kan reizen.
Een improvisatieconcert is vooraf niet te beschrijven.
Het concert ontvouwt zich op de avond zelf.
Bert van den Brink improviseerde al van jongs
af aan op piano en orgel en is op dat gebied
autodidact. Hij is een klassiek geschoold veelzijdig musicus met
een grote staat van dienst. Hij ontving de Boy Edgar prijs en trad op
met gerenommeerde artiesten, zoals Toots Thielemans, Chet Baker,
Gino Vanelli en Erik Vloeimans.
Pieter van Dijk werkt momenteel onder de noemer Bachintegrale
aan de opname van alle orgelwerken van Bach. Een groot deel
daarvan speelt hij op zijn thuisorgel in de St. Laurenskerk in
Alkmaar. Zo’n omvangrijk project met de focus
op één componist leidt weer tot een frisse blik op
de composities, de interpretatie en de uitvoering,
maar brengt ook altijd wel verrassingen aan het
licht. Zo selecteerde Van Dijk voor deze avond
voornamelijk
wat minder bekende werken uit
alle genres orgelmuziek die Bach heeft gecomponeerd.
Petra Veenswijk volgde na haar studie in Nederland
interpretatielessen bij de Parijse organist
Daniel Roth – die eerder dit seizoen optrad –.
Zij vervolgde haar studie aan het conservatorium
van de Franse hoofdstad en was een van de
laatste leerlingen van de Franse componist Jean
Langlais. Haar studie is bekroond met de Prix
d’Excellence. Veenswijk is zich altijd sterk blijven
richten op de Franse orgelmuziek.
Zij verzorgt het laatste Frans-georiënteerde
concert van dit concertseizoen. Veenswijk speelt
muziek van zowel bekende als minder bekende
Franse componisten, waarbij haar leermeester,
Jean Langlais, uiteraard niet zal ontbreken.
Der Letzte Mann is een expressionistische fi lm uit 1924
geregisseerd door Friedrich Wilhelm Murnau. De portier
van Hotel Atlantis is trots op zijn baan en is dan ook meer
dan bereid om al zijn taken uit te voeren. Maar naarmate
hij ouder wordt heeft hij daar steeds meer moeite mee.
Daarom besluit de manager om de portier de degraderen
tot toiletschoonmaker. De man die denkt dat hij een
geweldige functie heeft, valt van zijn voetstuk.
Deze fi lm kent geen dialogen in tussentitels. Alles wordt verteld in
beeld. Een bewegende camera trekt daarbij de kijker het verhaal in.
De fi lm bevat sterke emoties, waardoor de orgelimprovisatie voor
Langeveld een ‘dankbare taak’ is.
Een audiovisuele orgelperformance
Wat als je klanken niet alleen hoort, maar ook ziet
in kleur? De Franse organist en componist Olivier
Messiaen verbond kleuren aan klanken wanneer
hij zijn stukken componeerde. In ‘La Nativité
illuminée’ duik je voor even in deze bijzondere
wereld waar klank en kleur samengaan. Stel je
voor: een intense audiovisuele performance met
verglijdende beelden en kleuren op het orgel
zelf.
Messiaens ‘La Nativité du Seigneur’, gebaseerd
op het kerstverhaal, wordt uitgevoerd als nooit
tevoren. De live-gegenereerde beelden zijn
gebaseerd op de negen pasteltekeningen die de
Franse schilder Charles Blanc-Gatti (1890-1966)
maakte naar aanleiding van een van de eerste
uitvoeringen van ‘La Nativité du Seigneur’ in
1936.
De kleuranimaties in ‘La Nativité illuminée’
worden gegenereerd op basis van de specifi eke
klankkleuren die bij elk orgel en bij elk stuk
verschillend zijn. ‘La Nativité
illuminée’ wordt gerealiseerd
door audiovisueel componist
Marcel Wierckx, en musicus en
beeldend kunstenaar Johan
Luijmes, naar een idee van
laatstgenoemde.